Konwersje Kamieńsk

Na przestrzeni wieków zmiana wyznania była praktyką spotykaną zarówno wśród kleru jak i świeckich. Przystępujący do kościoła rzymskokatolickiego ochrzczony innowierca (luteranin, ewangelik i inne protestanckie) nie wymagał w zasadzie powtórnego chrztu, a tylko wyznania zasad wiary katolickiej. Konwersje zdarzały się z braku możliwości praktykowania (brak zboru w pobliżu zamieszkania, a  zwłaszcza brak pastora przy łożu umierającego), unikania małżeństw wyznaniowo mieszanych, postępującego wtapiania się młodszych pokoleń w miejscowy żywioł; dotyczyły zwłaszcza pojedynczych osób, rodzin rozproszonych, mieszkających poza społecznościami wyznaniowo jednolitymi, np. kolonistami.

            Protokoły konwersji spotkać można wśród akt metrykalnych, lub w osobnej księdze. Takową założono w parafii Kamieńsk. Na 30 stronach księgi pomieszczono protokoły konwersji  42 osób, z lat 1880 – 1946, głównie z wyznań protestanckich, ale i judaizmu, prawosławia.

Być może poniższy wykaz pozwoli Wam znaleźć przodka,  odsłonić cząstkę rodzinnej historii?

Księga zaczyna się oderwanym wpisem:

„Kamieńsk.

Roku 1880 strażnik ziemski ex żyd Sztybler wziół za swoje dziecko nieprawego łoża Maryannę, córkę Apolonii Mielcarek, urodzone w Ruszczynie d. 27 września/7 października 1880 r. zapisane w księdze urodzeń pod Nr 179.”

dalej, akty konwersji:

1.      Gorzkowiczki, 1880 r. Marianna SAMUEL, c. Stephana i Pauliny d. Kuechel

2.      Gertrudowo. Joannes FRAS, l. 72

3.      Kletnia. 1886. Henryka Emilia BENDZIULA, panna l. 19,c. Jakuba i Anny d. Bielińska;

4.      Michałowo, 1888r.Heva FRYDRYCH l. 28, c. Chrystiana i Luizy d. Müller

5.      Kletnia, 1889. Ludwik DUBIELOWSKI l. 28, s. Marcina i Marianny d. Jodłowiec,

6.      Kamieńsk, 1891. Anna ANDRZEJEWSKA l. 15, c. Gotlieba i Elżbiety d. Marek

7.      Kamieńsk, 1892 r. Karolina ANDRZEJEWSKA l. 22, c. Gotlieba i Elżbiety d. Marek

8.      Kraków, 1892 r. Haja GIELCZYK c. Marka Semi Gielczyka i nieznanej z imienia matki

9.      Gałkowice Stare, 1894 r. Anna HILLER c. Gotliba i Zuzanny d. Hoppa

10.  Gorzędów, 1895 r. Anna Karolina ROSENTHAL c. Andrzeja i Anny d. Babecc

11.  Ruszczyn, 1880 r. ?? (tu opis sporu Blada-Domińczyk i zabójstwa)

12.  Kamieńsk, 1883 r. Józef KAMIEŃSKI s. Kopla Blotka i Frajdli Hany

13.  Szpinalów, 1886 r. ?? (tu opis zabójstwa)

14.  Gałkowice Stare, 1888 r. ?? (tu opis zabójstwa)

15.  Włodzimierz, 1896 r. Julianna PENO, c. Gotfrieda i Katarzyny Rotek

16.  Ryszardów, 1896 r. Jan SZMIDKA s. Jana i Rozalii małż. Szmidka

17.  Kalisek, 1896 r. Emil GUĆ s. Leopolda i Matyldy d. Hillebrandt

18.  Michałowo, 1899 r. Christian BEJMERT s. Chrystiana i Rozalii d. Sztefan

19.  Kamieńsk, 1901 r. Małkam BLODKA, c. Mordki i Bajli d. Nyseubaum

20.  Kamieńsk, 1904 r. Karol NAGIEL s. Szymona i Zuzanny d. Dombrowa

21.  Fabryka Kamieńska, 1904 r. Karol JAKÓBCZYŃSKI s. Guilermo i Emilii d. Henning

22.  Fabryka Kamieńska, 1904 r. Józefa JAKÓBCZYŃSKa c. Guilermo i Emilii d. Henning

23.  Kamieńsk, 1905 r. Anna PADRAK żona Józefa Padraka, c. Józefa Sawczuka i ? d. Hom

24.  Kamieńsk, 1905 r. Tomasz CHROMIAK s. Aegidiusa i Anny d. Pastuszak

25.  Kamieńsk, 1905 r. Agnieszka CHROMIAK ze Żmudów, ż. Tomasza, c. Michała i Anny d. Strachowicz

26.  Fabryka Kamieńsk, 1905 r. Joanna WÓJCIK c. Józefa i Marianny Dorosz

27.  Kamieńsk, 1908, Alfred SZYNDLER s. ? zawiadowca stacji, na łożu śmierci...

28.  ?

29.  ?

30.  Seweryn, 1923 r. Aleksander WIŚNIEWSKI s, Jana i Marianny d. Szachnowska

31.  Nowo-Gałkowiec, 1923 r. Olga HAZE c. Gottfrida i Emilii d. Hillert

32.  Kamieńsk, 1924 r. Bronisława BREIT c. Eiżyka Wilhelma i Ryfki d. Szwadran

33.  Kamieńsk, 1925 r. Helena SZAŁAŃSKA

34.  Kamieńsk, 1926 r. Marianna MACZUGOWSKA

35.  Ściegny, 1929 r. Kurt MILLER s. Leopolda i Luizy d. Miller

36.  Kamieńsk, 1930 r. Marja STECENKO c. Mikołaja i Anny d. Zielińska

37.  Kamieńsk, 1930 r. Eugenja STECENKO c. Mikołaja i Anny d. Zielińska

38.  Kamieńsk Ozga, 1932 r. Rudolf Paweł KÜMMEL s. Gottliba i Luizy d. Fiege

39.  Kamieńsk Podjezioro, 1935 r. Anna LITKE c. Rudolfa i Julianny d. Marschal

40.  Kamieńsk Gorzędów, 1935 r. Józef RUDNICKI

41.  Kamieńsk, 1937 r. Karol ZADO s. Michała i Zuzanny d. Felska

42.  Ozga, 1939 R. Ferdynand Kimmel s. Gotlieba i Luizy d. Brajer

43.  Gorzędów, 1945 r. Wiktor KOCZAN s. Konstantego i Anastazji d. Kośnikowska

44.  Kamieńsk, 1946 r.  Leokadia KUTZNER c. Augusta i Anny d. Schmidt

Pełna treść protokołów zawiera – poza danymi genealogicznymi – sporo innych informacji, których analiza w połączeniu z lokalną historią z pewnością może przynieść ciekawe, demograficzno-społeczne wnioski.

I jeszcze formuła protokołu konwersji na wybranym przykładzie:

„Gorzędów. Nr 43.

Dnia 29 grudnia tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego roku o godzinie trzynastej, wobec mnie księdza Mariana Frontaczaka wikariusza parafii Kamieńsk i świadków: Stanisława Stolarka, zakrystiana miejscowego i Anny Wojtania rolniczki z Gorzędowa, odstąpił od wyznania prawosławnego Wiktor Koczan, lat 26 liczący, w którym to wyznaniu urodził się z ojca Konstantego i matki Anastazji z Kośnikowskich w Żukach Górnych województwa wileńskiego. Teraz w zupełności obznajmiony i pouczony w wierze katolickiej złożył wyznanie tejże wiary według dekretu Soboru Trydenckiego, jak również pod warunkiem został ochrzczony i przystąpił do Sakramentu Pokuty i do Komunii Św.

Podpisy...”

E-adres księgi konwersji:

https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1-19214-43974-17?cc=2115410&wc=M99D-G7B:n1164961341