Tadeusz Jarzębski

-biogram-

Tadeusz Jarzębski

Tadeusz Jarzębski urodził się dnia 22 stycznia 1901 roku w Noworadomsku [Radomsko]¹. Był synem robotnika fabrycznego Jana i Marianny z Pilichowskich, małżeństwa Jarzębskich, jednym z siedmiorga dzieci tej pary. Urodził się na 3 lata przed powołaniem ojca na wojnę rosyjsko- japońską.

akt chrztu Tadeusza Jarzębskiego, parafia pw. św. Lamberta w Radomsku

Wykształcenie Tadeusza zakończyło się w zakresie podstawowym, co generalnie odpowiadało wówczas statusowi miejskiej biedoty. Natura obdarzyła go pięknym barytonem, co wykorzystał, śpiewając wiele lat w chórze kościelnym wpierw w Radomsku, później w Sosnowcu. W rodzinnym mieście występował w Jasełkach wystawianych przez tut. Towarzystwo Śpiewacze im. Stanisława Moniuszki na rzecz biednych dzieci przy Towarzystwie Dobroczynności. Wg obsady w programie z Jasełek 1924, Tadeusz obsadzony był w roli Śmierci²...:)

Radomsko lata 20-te.Tadeusz Jarzębski z Rodzicami [siedzą w środku], braćmi, szwagierką i szwagrem. Środkowe dziecko to mój Ojciec, obok niego mama z bratem na kolanach, za nią pierwszy z prawej ojciec [moi dziadkowie Stefani]. 

Nie bedąc jeszcze w wieku poborowym, wiek swój zawyżył i wstąpił do polskiej armii, do upodobanej sobie formacji ułanów. Był to czas konfliktów z Ukrainą i bolszewicką Rosją, brał więc udział w wojnie 20-tego roku, będąc szeregowym żołnierzem Baonu Szturmowego 1 Dywizji Jazdy zorganizowanego i dowodzonego przez kapitana Stanisława Maczka³. W wojnie tej wyróżnił się szczególnie w kluczowych walkach Baonu zdobywającego miasteczko Waręż⁴ za co został odznaczony Krzyżem Walecznych⁵. W uzasadnieniu wniosku o odznaczenie czytamy:

"Szczególny opis czynów:

W bitwie pod Warężem dn. 25 sierpnia 1920 r. wytrwał przez 2 godziny w intensywnym ogniu km [karabinów maszynowych – przyp. mój] nieprz.[rwanie] na prawem skrzydle Baonu, mimo ogromnych strat jakie kompania 3-cia poniosła, jako też straty wszystkich oficerów, aż do chwili gdy przesunięcie się w ataku centrum Baonu umożliwiło dalszy atak prawego skrzydła."

Wniosek podpisał dowódca Baonu kpt. St. Maczek.

Wniosek o odznaczenie Tadeusza Jarzębskiego Krzyżem Walecznych s. 1

Po zwolnieniu ze służby wojskowej Tadeusz Jarzębski wstąpił do niedawno utworzonej Policji Państwowej. Służył w II łódzkim okręgu, posterunek Tuliszków, nr służbowy 1614. Później przeniesiony do służby w okręgu III kieleckim, w m. Sosnowiec.

Początkowo mieszkał w Chorzowie, potem w Sosnowcu, a po zawarciu związku małżeńskiego⁶ z Ireną Łaganówną [pochodzącą z Pińczowa] zamieszkał przy rodzinie żony w tym mieście na ul. Wawel 11.

W czasie okupacji działał w strukturach bojowych Armii Krajowej – Inspektorat Sosnowiec. Wg organizacji Obwodu Sosnowiec Okręg 4 na dzień 1 sierpnia 1944 roku, siła bojowa w 6 plutonach wynosiła 217 ludzi plus 70 ludzi z dwóch plutonów Milicji PPS. . Starszy sierżant Tadeusz Jarzębski ps. "Sokół"⁷ dowodził jednym z dwóch większych oddziałów – zgrupowaniem plutonów [drugi dowodzony przez ppor. Jana Szandlewskiego ps. "Orzeł"⁸

Po 1945 r. był jednym z wielu przedwojennych policjantów i akowców prześladowanych przez władzę ludową. Nowym, stałym elementem jego życia były dla częste przesłuchania, obowiązek co tygodniowego meldowania na posterunku milicji, czy każdorazowe zgłaszanie wyjazdu poza miejsce zamieszkania. Tych szykan z pewnością nie łagodził fakt działania jego brata Ignacego w AK i konspiracyjnych strukturach NSZ w okręgu kieleckim⁹. Nie mogąc nigdzie znaleźć pracy, utrzymywał się Tadeusz z żoną [małżeństwo bezdzietne] z wykonywania fotografii, czasem z drobnego, nieoficjalnego handlu obwoźnego.

Tadeusz Jarzębski zmarł 18 czerwca 1961¹⁰ roku nagle, na atak serca, po przewiezieniu do szpitala w Sosnowcu. Jest pochowany na tut. Cmentarzu, a uroczystości pogrzebowe uświetnił w kościele i nad mogiłą chór, w którym wiele, wiele lat śpiewał.

Włodzimierz Stefani

Radomsko, kwiecień 2014.